Kurmalı Mekanik Saatler Nasıl Çalışır ?

Kurmalı Mekanik Çalışma Prensibi

Mekanik saatimizi tepe vasıtasıyla kurmaya başladığımızda, saatin güç kaynağı olan “Zemberek” adlı yay sıkışmaya başlar. Zemberekteki güç “Balans” vasıtasıyla eşit aralıklara bölünür ve çarklara yansıtılır. “Balans” saatin kalbidir. “Raket” veya piyasa tabiriyle “Ayak” denilen parça ise sağa ve sola doğru çekilerek balansın salınımını düzgün hale getirir. İşte saatin ayar farkı bu düzenek sayesinde daha doğru bir hale getirilir.

Zemberek büyük dişli çarkı, bu da pinyon dişliyi çevirir. 

Pinyon dişlinin şaftı ikinci dişli çarka bağlıdır. İkinci çark yine bir pinyon dişliyi çevirir. 

Bu şekilde seri halde dişli çark-pinyon düzeni eşapman (kaçırma) çatalına kadar ulaşır. Eşapman çatalı dişlilerin dâimâ ileri dönüşünü ve sarkaç veya balans ağırlığına darbeler hâlinde hareket vererek eşit aralıklarla salınımını sağlar.

Saatin sayma düzeni, eşapman çatalı ve buna bağlı sarkaçtır. Dişlilerin dönüş hızı eşapman çatalının müsâadesine bağlıdır. 

Eşapman çatalının salınım süresini ise sarkaç boyu veya balans ağırlık yayının boyu etkiler. 

Sürtünme kayıplarını azaltmak için, çark şaftlarının iki ucu elmas taşlarla yataklanır. Çarklardan bir kısmının görevi de ses çıkarma düzenini çalıştırmaktır.

Kurmalı mekanik saat mekanizması ve çalışma prensibi

Hour wheel: Saat çarkı (akrep çarkı)
Minute wheel: Dakika çarkı (yelkovan çarkı)
Centre wheel: Merkez çarkı
Escape wheel: Eşapman çarkı
Pallet: Maşa
Hairspring: Balans yayı (ince zemberek)
Balance wheel: Balans çarkı
Jewel: Taş
Click: Cırcır
Winding pinion: Kurma kolu (Kurma pinyonu)
Mainspring: Ana zemberek